Թթուներ- թթվածնավոր 

H2SO4- ծծմբական թթու- սուլֆատ 

HNO3- ազոտական թթու- նիտրատ 

H2CO3- ածխաթթու- կարբոնատ 

H2SO3- ծծմբային թթու- սուլֆիտ 

HNO2- ազոտային թթու- նիտրիդ 

H2SiO3- մետասիլիկաթթու- սիլիկատ 

H4SiO3- օրթոսիլիկաթթու- սիլիկատ 

H3PO4- օրթոֆոսֆորական թթու- ֆոսֆատներ 

H3PO3- ֆոսֆորային թթու- ֆոսֆիտներ 

HCOOH- մրջնաթթու - ֆորմիատ 

CH3COOH- քացախաթթու- ացետատներ 

C17H35COOH- օգտադեկանաթթու- դեկանատ

 

Անթթվածին

HF- ֆտորաջրածնական թթու- ֆտորիդներ 

HCl- աղաթթու- քլորիդներ 

HBr- բրոմաջրածնական թթու- բրոմիդներ 

HI- յոդաջրածնական թթու- յոդիդներ 

H2S- ծծմբաջրածնական թթու- սուլֆիդ 

HCN- ցիանաջրածնական թթու- ցիանիդներ 

 

 

 

աղեր- անթթվածնային 

 

NaF- նատրիումի ֆտորիդ 

AlCl3- ալյումինի քլորիդ 

FeBr2-երկաթի երկարժեք բրոմիդ 

FeBr3- երկաթի եռարժեք բրոմիդ 

Na2S-նատրիումի սուլֆիդ 

CaS-կալցիումի սուլֆիդ 

FeS-երկաթի երկարժեք սուլֆիդ 

Al2S3- ալյումինի սուլֆիդ 

AlCN3- ալյումինի ցիանիդ 

Գործնական 6 

 

P-P2O5- H3PO4- Na3PO4 

 

Փորձ 1

լուցկու ռեակցիա 

3P+ 5KClO3- 5KCl +3P2O5 

կալիումի քլորիդ 

 

P2O5-ը ջուր կլանելով դառնում է...

մետաֆոսֆորական թթու

P2O5+ H2O-20t- 2HPO3 

օրթոֆոսֆորական թթու 

P2O5+ 3H2O-t- 2H3PO4 

 

1․ մեթին նարնջագույն- կարմիր 

2․ֆենոֆտալեին- անգույն 

3․ լակմուս- վարդագույն 

Գործնական 5

 

Անօրգանական նյութերի ծագումնաբանական կապը 

 

Փորձ 1

Մագնեզիումի ստացումը 

2Mg+O2= 2MgO+O 

մագնեզիումի օքսիդ 

Միացման, ջերմաանջատիչ ռեակցիա 

Փորձի համար 2,4գ մագնեզիում, քանի գրամ աղ ստացվեց- (MgCl2)= ? 

 

Փորձ 2

Մագնեզիումի հիդրոքսիդի ստացումը 

Mg+H2O= Mg(OH)2 

Համոզվելու համար, որ հիմք է ստացվել օգտագործում ենք հայտանյութեր՝ ֆենոֆտալեյն։ 

 

Փորձ 3

Չեզոքացման ռեակցիա 

Հիմքի և աղաթթվի միջև առաջանում է աղ և ջուր։ 

Mg(OH)2 + 2 HCl= MgCl2 + 2H2O

մագնեզիումի քլորիդ 

 

 

 

 

 

Գործնական աշխատանք 1

 

Մետաղ- մետաղի օքսիդ

 

Mg-O2-MgO-H2O-Mg(OH)2- MgCl2

 

 

 

Փորձ 1

 

Մագնեզիումի այրումը

 

2Mg+O2= 2MgO

 

 

 

Փորձ 2

 

MgO-H2O= Mg(OH)2

 

Միացման ռեակցիա

 

 

 

Համոզվելու համար,որ հիմք է ստացվել օգտագործում ենք հայտանյութ Ֆենոլ Ֆտալեյն (մորու գույն ունի)։

 

 

 

Փորձ 3

 

Չեզոքացման ռեակցիաով աղի ստացումը

 

Mg(OH)2 + 2HCl= MgCl+ 2H2O

 

Չեզոքացման ռեակցիա

 

Փոխանակման ռեակցիա

 

 

 

Գործնական աշխատանք 2

 

Փորձ 1

 

Թթվային օքսիդ

 

P-O2-P2O5-H2O-H3PO4-NaOH-Na3PO4

 

 

 

Փորձ 2

 

Ֆոսֆորական թթու- P2O5+ H2O= H3O4

 

 

 

 

 

Փորձ 3

 

Հայտանյութեր- մեթիլ նարնջագույն, մանուշակագույն լակմուս

 

Դարձավ մուգ վարդագույն

 

 

 

Փորձ 4

 

Չեզոքացման ռեակցիա

 

H3PO4+ 3NaOH- Na3PO4+ H2O

 

 

 

Գործնական աշխատանք 4

 

Աղերի քիմիական հատկությունները

 

 

 

Փորձ 1

 

CuSO4+ Fe- FeSO4+ Cu|

 

Տեղակալման ռեակցիա

 

 

 

Փորձ 2

 

CuSO4+ Na(OH)- Cu(OH)2|

 

CuSO4+ 2Na(OH) – Cu(OH)2| (անլուծելի հիմք)+ Na2SO4

 

Փոխանակման ռեակցիա

 

Պղնձի հիդրոքսիդը երբ մնում է օդում սևանում է և քայքայվում։

 

Cu(OH)2 – CuO+ H2O

 

Փորձ 3

 

Աղերի փոխազդեցությունը թթուների հետ

 

Աղը վերցնում ենք Na2CO3

 

Na2CO3 + 2NCl- 2NaCl + CO3| + H2O

 

 

 

Մեր բնակարանում կան շատ քիմիական նյութեր, որոնք են…

 

Խոհանոց

 

Ամանի հեղուկ

Վառվող փայտիկներ

Աման լվանալու սարքի նյութ

Կոշիկ ամրացնելու սոսինձ

 

Լոգարան

 

Ատամ լվանալուն մածուկ

Հեղուկ օճառ

Լվածքի մեքենայի փոշի

Մազերի բայլզամ (Ժելե)

Դեմքի խնամքի քսուկներ

Պինդ օճառ

Ապակիներ մաքրելու հեղուկ

Լվածքի մեքենայի հեղուկ

Եղունգների լաք

Ձեռքերի խնամքի քսուկներ

Լոգնքի համար հեղուկներ

Մազերի խնամքի քսուկներ

 

 

Ննջասենյակ

 

Դիմափոշի

Արդուկ մաքրելու նյութ

 

Աչքերի մատիտ 

 

Այս քիմիական նյութերից ոչ մեկը բնության կողմից չէ, որ ստեղծվել է: 

 

 

 

Գիտեի

Նշվածներից ոչ մեկը ես չգիտեի 

 

Ուզում եմ իմանալ 

3

4

5

6

9

10 

11

24 

 

Սովորեցի

Մնացածը սովորեցի

 

 

  Գիտեի

 

6

7

9 

 

Ուզում եմ իմանալ 

 

3

4

13

14 

 

Սովորեցի 

 

Մնացածը սովորցի 

 

 

 

Գիտեի 

 

18 

21 

 

Ուզում մ իմանալ 

 

16 

20 

 

Սովորեցի 

 

17 

19